Hitzen orkestrazioak, irudien koloreek eta metrika on baten sendotasunak parekorik gabeko boterea ematen diote poesiari. Besteengana zabaltzea ahalbidetzen duen barne-barneko adierazpide gisa, poesiak giza aurrerapen oro katalizatzen duen elkarrizketa aberasten du, eta inoiz baino beharrezkoagoa da garai zurrunbilotsuetan.
UNESCOko zuzendari den Audrey Azoulayren hitzak (ING) aurtengo Poesiaren Nazioarteko Eguna dela eta.
Udaberriak egun osoa estreinatzen duen martxoaren 21 hau da UNESCOk aukeratu zuen eguna, 1995. urtean, poesia aniztasunaren eta adierazpen-askatasunaren adierazle modura ospatzeko. Parisen izan zen konferentzi hartan hizkuntza-aniztasuna adierazpen poetikoaren bidez babesteko eta arriskuan dauden hizkuntzen ikusgarritasuna sustatzeko helburutzat hartu zen (info gehiago gaztelaniaz UNESCOren webgunean).
Gurean, agian errekurtsorik esanguratsuena, Armiarmak mantentzen duen Euskal Poesiaren Ataria (basquepoetry.eus) litzateke. Hala ere, guk ere erakutsi nahi izan dizkizuegu liburutegira azkenaldian heldu diren poesia-liburuak. Zenbat eta ze on argitaratzen den ikus dezazuen, poesiaren inguruko erakusketa bibliografikoa antolatu dugu bigarren solairuko erakusketan. Mezuaren behealdean duzue bertan aurki ditzakezuen liburuen lagin bat.
Fikzio susmagarriki sinesgarri bat egin, paper gainean jarri eta zatikatu, artifizioz, baina literaturaren makulurik gabe, poemak ez diren poemetan.(21. mendean poema liburu bat idazteko Jon Benitoren post-itetako bat)
La orquestación de las palabras, el colorido de las imágenes y la contundencia de una buena métrica otorgan a la poesía un poder sin parangón. Como forma de expresión íntima que permite abrirse a los demás, la poesía enriquece el diálogo que cataliza todo progreso humano y es más necesaria que nunca en tiempos turbulentos.
Del mensaje de Audrey Azoulay, Directora General de la UNESCO con motivo del Día Mundial de la Poesía del 2022.
El 21 de marzo de 1999, la UNESCO (Organización de las Naciones Unidas para la Educación, la Ciencia y la Cultura) decidió celebrar la poesía como manifestación de la diversidad y de la libertad de expresión y mantener esa fecha como Día Mundial de la poesía.
Desde la biblioteca también os hemos querido mostrar algunas de las obras publicadas últimamente. Aquí os ofrecemos algunas de las obras que podéis ver (y llevar) en la exposición bibliográfica de la segunda planta.
Cómo guardar ceniza en el pecho, Miren Agur Meabe
En Cómo guardar ceniza en el pecho laten la memoria de la infancia trenzada con los aprendizajes que aporta el paso del tiempo, la reconstrucción personal, cantos de despedida y esperanza, y la reflexión sobre la escritura. Miren Agur Meabe ha construido una de las obras más reconocibles en lengua vasca en un ejercicio sostenido de unión entre tradición y vanguardia. Jatorrizko edizioak, Nola gorde errautsa kolkoan (eskuragarri baita eLiburutegian) Espaniako Sari Nazionala irabazi zuen 2021ean.
Enborretik: antologia poetikoa, Joxan Artze
Joxan Artze gure poeta esanguratsuenetariko eta maitatuenetako bat da. Gai ugari jorratu izan ditu, hala nola, herria eta geure kulturaren aitorpenari dagozkionak, naturaren oihartzunari buruzkoak, gizakiaren ñabardura ezberdinak, joera mistikokoak… Betiere hizkuntza dotore eta landu baten bidez, lerro bakoitzean argitasuna eta distira lortuz. Xume baina sakon.
Bidea eta zauria: sei poeta (200-2019), edizioa Jon Kortazar eta Paloma Rodriguez-Miñambres
"Peru Magdalena, Jon Benito, Hasier Larretxea, Ione Gorostarzu, Iñigo Astiz eta Beatriz Chiviteren poemak topauko ditu, honenebestez, irakurleak. 2000 eta 2019. urteen artean idatzitakoak dira. EHUko irakasleak diran Jon Kortzar eta Paloma Rodríguez-Miñambres dira editoreak, eta liburuko testuak aukeratzeaz arduratu dira. Editoreek azaldu dabenez, bertute nabarmen bi ditu antologia honek. Batetik, poeta gazteak eta gitxi aztertuak aukeratzeko bidea emon deutse. Bigarrenik, 2001etik euskal sistema literarioan poesiak egin dauen bidea aztertzeko modua izan dabe." (Bizkaie aldizkarian)"
Blas de Otero-Bilbo Uria saria 2021ean. "Jokin Erkorekak liburu bat idatzi du harrimenezkoa eta kultua, sentibera eta gordina. Asko irakurri dutenen lanak izan ohi dira horrela; denbora baino lehen nostalgia bihurtuak. Hemen ez dago lehenaldirik ez etorkizunik, oraina baino ez. Sortu berri den banda baten antzera, berea ez da soilik erritmoa, ez da soilik letra. Estetika bat da, garaje bat, mundu bat, kontatu diguten mundua baino ederragoa batzuetan, itsuski ederragoa beste batzuetan. Publikoak amaieran beste bat eskatuko du: beste poema bat." Igor Estankona
Sortaldekoak, Hedoi Etxarte (eLiburutegian)
"Hunkidurari, minari, maitasunari izkin egiten ez dien epika da poema askoren lehengaia. Hautu kolektiboaren baitan bizitzeak bihurtzen du egunerokoa epiko. Greba orokorraren osteko hanketako mina baino gauza unibertsalagorik ez dago, alegia. Aitarekin egindako azken pankarta dira pankarta guztiak. Indibiduala eta kolektiboa nahasian." (Asier Urkiza Berrian)
Basairisa, Louise Glück (Garazi Ugalde Pikabea, itz.) (eLiburutegian)
2020an Literaturako Nobel Saria Louise Glück-i (New York, 1943) eman ziotenean, Suediako Akademiak bereziki nabarmendu nahi izan zuen «haren ahots poetiko nahasezina, edertasun soil batez existentzia indibiduala unibertsal egiten duena». Horixe du bertute, idazkera argi eta soil baten alde egiten du urik sakonenetan barneratzeko ere.
Palabra de árbol: antología poética, Francisco Javier Irazoki
Palabra de árbol es un libro singular. Su lectura es iluminadora y transformadora. En una época acostumbrada al artificio, la poesía de Irazoki es precisamente todo lo contrario. En él nos encontramos una poesía sencilla y pura, de gran calidez y profundamente humana. (Miguel Barba en Capítulo IV).
Todo lo que necesito existe ya en mí, Rupi Kaur (Elvira Sastre, trad.) (en eLiburutegia)
La autora nos presenta aquí algunos de los temas por los que se dio a conocer con sus anteriores obras como el feminismo, el trauma, la pérdida o el amor, pero en esta ocasión da un paso más allá y revela, en un ejercicio único de generosidad y honestidad, experiencias muy personales como el modo en que ha lidiado los últimos años con la depresión, el éxito o la presión a la que se ha visto sometida.
Bihotz-begietan, Xabier Lizardi (Josu Landa, eg.) (eLiburutegian)
Xabier Lizardiren jaiotzaren 125. urteurrenaren harira, Susa argitaletxeak Bihotz-begietan poesia-liburua berrargitaratu du Zarauzko udaletxearekin batera. "Euskarak eman duen poema liburu ederrenen artean eder, Lizardiren Bihotz-begietan da eragin handiena izan duen obra euskal poesian: ia mende osoa pasatu da argitaratu zenetik eta ordutik honako euskal poesia ezin da ulertu Lizardi gabe".
Animal de bosque = Animal de bosc, Joan Margarit
Cuando el final de la existencia resulta inevitable, domina el deseo de encerrarse en el bosque de la propia intimidad para poner distancia frente a los ruidos y elegir aquellas cosas importantes que han formado el verdadero destino. El ser humano no se diferencia de los animales tan solo por la razón, sino también por su capacidad de amor.
Ihes baten lausoa, Hasier Larretxea
Hasier Larretxeak horren ongi ezagutzen duen geografia literarioan murgiltzen gaitu beste behin ere. Geografia horren inguruko oroimen ariketa bat da liburua. Poeta iraganari aurrez aurre begira jartzen da, iragan horren lorratzak bilatzen ditu basoan.
Una mujer en la garganta, Marwán
De todos sus poemarios es el más rebelde, tanto en su manera de subrayar el frenesí amoroso y la locura del poeta como en la búsqueda de no encajar en ningún molde, ni siquiera en los suyos propios. Poesía a contracorriente, que es lo que siempre ha hecho Marwán desde que capitalizó el cambio que en los últimos años vivió el mundo poético y del que hoy nos trae su cuarto libro.
Edna St. Vincent Millay (Ana Morales, itz.)
"Hogeita hamaika urte betetzerako Pulitzer Poesia Saria eskuratu zuen, sari hori lortu zuen lehenengo emakumea [...], Bere garaiko beste zenbait poetaren aldean, forma klasikoagoak erabili zituen Millayk, nagusiki forma neurtu eta errimatuak baliatuz. Millayren poesia formaz klasikotzat eta edukiz moderno eta apurtzailetzat jo izan da, eta kontraste hori da haren poesiaren ezaugarri behinenetako bat." (Beñat Sarasola hitzaurrean).
El ritual del baño, Sara Torres
El tiempo no transcurre en estos poemas: tan solo existe, porque este es el tiempo de las amantes. Habitamos un momento suspendido, un presente total de los cuerpos al margen de la Historia, que no es productivo ni tampoco legible desde los códigos del deseo heterosexual.
Dena ametsa den irudipena, Leire Vargas (eLiburutegian)
Irun hiriko Kutxa Literatura saria 2021ean. Gazte baten noraezak, barne-minak eta egokitu ezinak ageri dira poema sorta honetan: bere buruarekin, gizartearekin, bikote barruan… Guztiak ere, hizkuntza doi eta dotore batean adieraziak. Ahots gazte eta berri bat, edertasun eta nortasun handi baten jabe, Irun Hiria poesia-saria merezi izan duena.
"Bordaren poesia exijentea da irakurlearentzat. Exijentzia maila berdinari eusten dio azken bilduma honek ere: forma eta estilo anitz konbinatzen ditu poetak (eta erreferentzia gurutzatu ugari ageri dira testuetan). Aurreko liburuetan antzematen zen nahasketa mantentzen da, gainera" (Nagore Fernandez Berrian).
Euskal poemak, Blas de Otero (Gerardo Markuleta itz.)(Poemas vascos)
Liburu hau egilearen sormen-aro guztien sintesia ere bada, 40ko hamarkadatik 70eko hamarkadara arteko ibilbidearena. Haren aro existentzialetik historikora arte, askatasun eta jakituria poetiko miresgarriek markatutako azken testuak barne.
Suak pizten direnean, Mikel Soto (eLiburutegian)
Urtetan editore lanetan aritu ondoren bere lehen poesia liburua idatzi du Mikel Sotok. Poemario ausart, zintzo eta emankorra, bere bizialdiko hainbat mugarri jorratzen dituena: kontzientzia politikoa piztea, gazte mugimenduan engaiatzea, poliziaren kontrako borroka, gezurretan oinarrituriko atxiloketa, tortura eta epaiketa…
Bideko hitza: euskal poema modernoen antologia, Juanjo Olasagarre ed.
Hautaketa egitean, irizpidea ez da izan euskal poesia modernoaren puntako poetak batzea, antologiagileak gustuko izan dituen poemak biltzea baizik; beraz, azken horiei eman zaie lehentasuna egileen gainetik. Hala ere, liburu honetan jasotzen diren ia ehun poema horietan denetarik topatuko du irakurleak.
Blog honetara harpidetu 
0 comentarios: to “ Martxoak 21 Poesiaren Nazioarteko Eguna -- 21 de marzo Día Mundial de la Poesía ”
Post a Comment